Hải quân Ukraine ngày 12/9 thông báo tàu hàng Aya bị hư hại đáng kể vì trúng tên lửa "phóng từ oanh tạc cơ Tu-22 Nga" sau trận tập kích ban đêm, nhận định loại đạn được dùng có thể là tên lửa diệt hạm siêu thanh Kh-22. Con tàu bị tập kích khi đang chở ngũ cốc từ Ukraine tới Ai Cập.
Tổng thống Volodymyr Zelensky sau đó đăng ảnh thiệt hại của tàu Aya, cho biết nó trúng một tên lửa Nga sau khi rời lãnh hải Ukraine và không có thương vong trong vụ tập kích.
Thiệt hại trên tàu hàng chở ngũ cốc Ukraine trong ảnh công bố hôm 12/9. Ảnh: X/ZelenskyyUa
Công ty an ninh hàng hải Anh Ambrey cùng ngày thông báo tàu hàng treo cờ đảo quốc Saint Kitts và Nevis "trúng tên lửa Nga" sau khi rời cảng Chernomorsk ở tỉnh Odessa, miền nam Ukraine. Phương tiện bị hư hại ở mạn trái, hỏng một khoang hàng và một cần cẩu.
Phát ngôn viên hải quân Ukraine Dmytro Pletenchuk nói tàu Aya bị tập kích trong "vùng kinh tế biển" của Romania, sử dụng thuật ngữ chỉ vùng bên ngoài lãnh hải quốc gia. Hải quân Romania sau đó tuyên bố tàu chở ngũ cốc Ukraine ở ngoài lãnh hải nước này và không đề nghị hỗ trợ.
Giới chức Nga chưa bình luận về thông tin trên.
Đây là lần đầu tàu hàng vận chuyển ngũ cốc bị tập kích khi di chuyển trên Biển Đen kể từ khi chiến sự Nga - Ukraine bùng phát tháng 2/2022. Một số phương tiện từng bị hư hại khi Nga tập kích vào các cảng Ukraine mà chúng neo đậu.
Hoạt động xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine bị gián đoạn bởi chiến sự, sau đó được nối lại theo thỏa thuận ký tháng 7/2022 do Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc làm trung gian. Tuy nhiên, Nga tháng 7/2023 rút khỏi thỏa thuận "vì những điều khoản liên quan đến Nga không được thực thi".
Ukraine sau đó một tháng tuyên bố thiết lập hành lang vận chuyển ngũ cốc, đồng thời dùng xuồng tự sát và vũ khí tầm xa để đẩy Hạm đội Biển Đen Nga ra khỏi phía tây vùng biển. Hàng lang ngũ cốc của Ukriane chạy ven bờ phía tây Biển Đen, đi qua khu vực gần Romania và Bulgaria.
Vị trí tỉnh Odessa. Đồ họa: RYV
Tên lửa diệt hạm Kh-22 là vũ khí tấn công chính của oanh tạc cơ Tu-22M3. Biến thể nguyên gốc có tầm bắn 600 km và tốc độ tối đa 5.600 km/h, gấp 4,6 lần tốc độ âm thanh. Kh-22 được thiết kế để tấn công nhóm tác chiến tàu sân bay Mỹ, gây sát thương nhờ tốc độ cao và đầu đạn thường nặng một tấn hoặc đầu đạn hạt nhân mạnh tương đương 350.000-1.000.000 tấn thuốc nổ TNT.
Kiev cho biết Moskva từng nhiều lần phóng tên lửa Kh-22 nhằm vào mục tiêu trong lãnh thổ Ukraine, thừa nhận phòng không gặp nhiều khó khăn và thường xuyên để lọt loại vũ khí này. Theo không quân Ukraine, chỉ có hệ thống phòng không Patriot do Mỹ chế tạo mới có thể bắn hạ Kh-22.
Nguyễn Tiến (Theo Reuters, AFP, AP)